CZYTANIA

 

 

 

 

 

Benedykt z Nursji należy do najbardziej znanych postaci w Kościele łacińskim. Wsławił się autorstwem niezwykle mądrej i wyważonej Reguły, która stała się normą życia dla bardzo wielu późniejszych rodzin zakonnych na Zachodzie. Poprzez założony przez siebie Zakon, Benedykt przyczynił się nie tylko do pogłębienia duchowości w Kościele, ale i szeroko rozumianej kultury. Jego synowie duchowi wyróżnili się w dziele ewangelizacji ludów germańskich. Chociaż św. Benedykt zajmuje w dziejach Kościoła katolickiego poczesne miejsce, udokumentowane wiadomości o nim są nikłe. Podstawowym źródłem jest dzieło św. Grzegorza I Wielkiego, papieża, przedtem mnicha benedyktyńskiego, który żył w czasach bliskich św. Benedyktowi.

 

Ojciec Benedykta był właścicielem ziemskiej posiadłości w Nursji. Benedykt urodził się około roku 480 wraz ze swoją bliźniaczą siostrą Scholastyką, później również świętą.

 

Pierwsze nauki pobierał w rodzinnym miasteczku. Na dalsze studia udał się do Rzymu. Jednak w Rzymie nie pozostał długo. Opuścił Wieczne Miasto, gdyż był pełen niesmaku dla stylu życia swoich kolegów ze studiów i nie chciał popełnić tych samych błędów, co oni. Chciał oddać się Panu Bogu na wyłączną służbę. Udał się więc w kierunku Tivoli i osiadł przy Kościele Świętych Piotra i Pawła, u stóp góry Prenestini. Następnie przeniósł się do Subdiaco. Znalazł tu nie tylko ciszę, ale również dogodną grotę, gdzie mógł zamieszkać i oddać się wyłącznie kontemplacji. Przebywał tam trzy lata i zyskał sobie wielu uczniów. Pod jego kierunkiem utworzono 12 małych Klasztorów po 12 mnichów każdy. Na czele każdego z nich postawił św. Benedykt przełożonych. Nie znamy przyczyn, dla których Benedykt opuścił również i to miejsce. Zabrał ze sobą najgorliwszych i najbardziej oddanych uczniów i przeniósł się z nimi na Monte Cassino do ruin dawnej fortecy rzymskiej. Tam św. Benedykt rozpoczął budowę nowego klasztoru od wyburzenia pogańskiej świątyni Jowisza i Apollina. Był to rok 525. Kiedy stanął już klasztor i kościół, a mury nowej placówki zaczęły się zapełniać adeptami, Benedykt postanowił ułożyć Regułę. Miał już sporo doświadczenia. Długie lata rządów na Monte Cassino pozwoliły w praktyce wypróbować przepisy. Roztropny pracodawca nieustannie doskonalił swoją Regułę, zmieniając ją. Tak więc Reguła Benedyktyńska przeszła okres długiej próby i doświadczeń. Zasadniczą jej cechą jest umiar. We wszystkim: w modlitwie, uczynkach pokutnych, w pracy i w spoczynku, w posiłku i piciu – zaleca umiar; „złoty środek”.

 

Celem zasadniczym, jaki Założyciel wytyczył swoim synom duchowym, jest służba Boża. Całe życie mnicha, jego wszystkie chwile i czynności winny zmierzać do tego, by głosić chwałę Stwórcy. Dewizą Patriarchy było: Ora et labora – Módl się i pracuj!

 

Ze szczególną pieczołowitością strzegł kultu liturgicznego, co pozostało do dzisiaj pięknym dziedzictwem jego zakonu. Poważną część dnia zakonnika przeznaczył na lectio divina – czytanie Pisma św.

 

Święty wprowadził do zakonu profesję – prawem zagwarantowaną przynależność do klasztoru, oraz stałość miejsca, czyli zobowiązanie mnichów do pozostawania w jednym klasztorze aż do śmierci.

 

Reguła św. Benedykta stała się podstawowym punktem odniesienia dla wielu innych. Wykorzystywało ją ponad 100 Zakonów. Sława Benedykta rozchodziła się szeroko. Powiększać ją miały cuda, o których wspomina św. Grzegorz.

 

Benedykt zmarł 21 marca 547 roku w kilka dni po śmierci swojej siostry św. Scholastyki, założycielki żeńskiej gałęzi benedyktyńskiej. Pochowano ich razem we wspólnym grobie na Monte Cassino.

Na pamiątkę przeniesienia relikwii św. Benedykta w dniu 11 lipca 673 r. do Fleury we Francji (z obawy przed Longobardami) zakon obchodzi w liturgii pamiątkę „przeniesienia relikwii”.

 Na ten właśnie dzień Paweł VI ustanowił doroczne święto św. Benedykta.

 

 

W 1964 r. w trakcie Soboru Watykańskiego II papież Paweł VI ogłosił św. Benedykta Patronem Europy, podkreślając w ten sposób rolę, jaką zakony oparte na jego regule odegrały w łączeniu tradycji Wschodu i Zachodu oraz cywilizowaniu Europy. Tradycja nadała mu też tytuł Patriarchy monastycyzmu Zachodu.

 

W Polsce najbardziej znanym opactwem benedyktyńskim jest Tyniec pod Krakowem – wspominany już w XI wieku. Obecnie istnieją ich opactwa w Tyńcu, Lubiniu koło Kościana oraz Biskupinie koło Nysy.

Czasy św. Benedykta wydają się odległe, ale w gruncie rzeczy są nam pod wieloma względami bliskie.

 Jego reguła jest równie aktualna dziś i warto do niej wciąż zaglądać...

 Święty Benedykt z Nursji to człowiek wielkiej świętości. Niech swym przykłądem i wstawiennictwem wspiera nasze wysiłki ku dobremu.

 

 

 

 

 

 

 

Kapelan w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym im. L. Rydygiera – Toruń