Piątek drugiego tygodnia Wielkiego Postu

Piątek, 10 marca 2023 roku, II tydzień Wielkiego Postu, Rok A, I

W czytaniu z Księgi Rodzaju spotykamy młodego, siedemnastoletniego Józefa, umiłowanego syna Izraela: Izrael miłował Józefa najbardziej ze wszystkich swych synów, gdyż urodził mu się on w podeszłych jego latach. Sprawił mu też długą szatę z rękawami (Rdz 37, 3). W czasach, kiedy większość ludzi chodziła w szatach szarych, brązowych lub czarnych, biel i jaskrawe kolory były zarezerwowane dla bogatych. Było to związane z kosztownym procesem barwienia. Bracia, czując się mniej kochani, szczerze znienawidzili Józefa za to, że ojciec wyraźnie go faworyzował (por. Rdz 37, 4). Józef opowiadał ojcu i braciom sny, w których wszyscy, ojciec i bracia, oddają mu pokłon. Te sny zsyłał sam Bóg. Przyczyną rozdarcia rodziny jest najpierw sam ojciec rodziny Jakub, który miłował Józefa najbardziej ze wszystkich swych synów. Ojciec posyła Józefa do Sychem do braci pasących trzody. Kiedy widzą brata zbliżającego się do nich postanawiają go podstępnie zgładzić. Zdzierają z niego szatę, symbol ojcowskiej, niesprawiedliwej miłości i wyróżnienia, które tak bardzo ich bolały (por. Rdz 37, 23). Dwóch z nich – najstarszy Ruben oraz Juda – pragnie go ocalić i za ich namową Józef zostaje oszczędzony. Wrzucony do studni (wyschniętego dołu na wodę) zostaje następnie sprzedany przez braci za dwadzieścia srebrników kupcom podróżującym do Egiptu. Prawdziwy dramat polega tu na zupełnym rozpadzie wspólnoty braterskiej. Zdradzony i opuszczony przez braci Józef wyrusza w swoją podróż do Egiptu.

Księga Rodzaju najwięcej uwagi spośród synów Jakuba poświęca Józefowi. Jego przepiękna i powszechnie znana historia pokazuje przede wszystkim, że Bóg opiekuje się sprawiedliwym i że potrafi posłużyć się różnymi okolicznościami, aby osiągnąć cel, którym jest uratowanie rodziny Jakuba. Cierpiący Józef staje się jej wybawcą. Stąd też Józef jest typem Chrystusa, bo jest wypróbowany cierpieniem i wybawia, ratuje swoją rodzinę.

W Ewangelii według św. Mateusza (Mt 21, 33-43. 45-46) widzimy nowe wydanie „Pieśni o winnicy” z Księgi Izajasza (Iz 5, 1-7), gdzie Bóg jest właścicielem, Izrael zaś winnicą. Pomimo całej troski i prac właściciela wydaje ona jedynie dzikie grona.

Typowa winnica w tamtych czasach posiadała mur chroniący ją przed dzikimi zwierzętami, dół do wytłaczania winogron oraz wieżę, z której w okresie żniw właściciel mógł wypatrywać złodziei i gdzie mógł sypiać. Gospodarz znajdował rolników-dzierżawców, którzy podczas jego nieobecności uprawiali rozległe pola. Oczekiwał, że w zamian zapłaty za dzierżawę podzielą się z nim zbiorami. Rolnicy jednak odmawiają właścicielowi udziału w zbiorach. Przybycie syna zostało przez dzierżawców mylnie odczytane jako znak, że gospodarz nie żyje. Według prawa majątek pozbawiony właściciela mógł zostać przejęty przez tych, którzy jako pierwsi go zajęli i uprawiali. Dzierżawcy pomyśleli zatem, że gdyby syn gospodarza zmarł majątek pozostałby bez właściciela. Uknuli więc, że zabiją go, a następnie sami zgłoszą roszczenia do ziemi.

W Ewangelii Mateusza przypowieść uzupełniają przewrotni rolnicy, którzy powinni dbać o winnicę i którzy odpowiadają za produkcję owoców dla właściciela. Rolnicy ci to przywódcy religijni odpowiadający za duchowy wzrost i owocowanie pośród ludu. Prorocy są posłani, aby zebrać owoce pracy sług właściciela. Złe traktowanie dawnych proroków – przypadki pobicia, zabicia, ukamienowania – jest dobrze poświadczone i było częstym przedmiotem uwag Jezusa. Teraz Bóg posłał swojego Syna, Jezusa. Jak przewrotni rolnicy usiłowali pozbyć się syna i dziedzica, tak arcykapłani i starsi chcieli się pozbyć Syna Bożego.

Arcykapłani, uczeni, faryzeusze oraz starsi z Jerozolimy nie rozumieją głównej myśli przypowieści: że Bóg pozbędzie się fałszywych przywódców i przekaże odpowiedzialność w ręce tych, którzy będą uczyć i wpajać wierność przymierzu.

Zmartwychwstanie Jezusa, którego oni odrzucą i zabiją, będzie punktem zwrotnym – królestwo zostanie zabrane przywódcom religijnym, a oddane ludziom, którzy spowodują, że królestwo wyda owoce. Odpowiedzialność za królestwo zostanie przeniesiona na wiernych. Arcykapłani i faryzeusze zaczynają rozumieć, o czym Jezus mówi, i widzą, że stanowi On zagrożenie. Jezus wśród tłumów cieszy się popularnością tak wielką, że arcykapłani i uczeni na razie nie podejmują żadnych kroków.

Przypowieść o morderstwach w winnicy jest surowym upomnieniem Izraela, pierwszego adresata Bożych łask, które ten odrzucił, najpierw zabijając proroków, a teraz wydając na śmierć także Syna Bożego.

Można jednak zaczerpnąć z przypowieści także ogólniejszą naukę, która dotyczy wszystkich chrześcijan i jest wezwaniem do wierności Jezusowi. Święty Josemaría Escrivá de Balaguer pytał: „Czy czynię postępy na drodze wierności Chrystusowi? W codziennej, szlachetnej działalności apostolskiej, w normalnej codziennej pracy wśród kolegów? Niech każdy, bez zbędnego hałasu słów, odpowie na te pytania i zobaczy, że aby Chrystus mógł żyć między nami konieczna jest nowa przemiana, a nasze zachowanie się powinno być najczystszym odzwierciedleniem Jego życia” (To Chrystus Przechodzi, 58).

Kazania-homilie: Piątek drugiego tygodnia Wielkiego Postu

o. Marcin Zubik CSsR (09 marca 2012 roku, Rok B, II)

o. Andrei Vrubleuski CSsR (01 marca 2013 roku, Rok C, I)

o. Piotr Andrukiewicz CSsR (21 marca 2014 roku, Rok A, I)

o. Andrzej Makowski CSsR (06 marca 2015 roku, Rok B, I)

o. Piotr Andrukiewicz CSsR (26 lutego 2016 roku, Rok C, II)

o. Ryszard Bożek CSsR (17 marca 2017 roku, Rok A, I)

o. Andrzej Kiełbasa CSsR (02 marca 2018 roku, Rok B, II)

o. Marian Krakowski CSsR (22 marca 2019 roku, Rok C, I)

o. Łukasz Baran CSsR (13 marca 2020 roku, Rok A, II)

o. Paweł Drobot CSsR (01 marca 2021 roku, Rok B, I )

o. Edmund Kowalski CSsR (18 marca 2022 roku, Rok C, II)