Katedry świętego Piotra Apostoła – święto - Homilie Rok C 2024/25

Katedry świętego Piotra Apostoła – święto

Sobota, 22 lutego 2025 roku, VI tydzień zwykły, Rok C, I

Wchodząc do Bazyliki św. Piotra na Watykanie, najczęściej jako pielgrzymi i turyści jesteśmy już mocno poruszeni wielkością, ilością, a przede wszystkim niespotykanym pięknem większości zabytków Rzymu i Włoch. Bazylika św. Piotra, sama w sobie niezwykle okazała i poruszająca, oszałamia wręcz nawiedzających ją swoim pięknem. Upiększające ją figury, mozaiki, ołtarze czy monumentalne epitafia stanowią kwintesencję genialności ludzkiego umysłu oddanego na chwałę Boga. Poprzez piękno jesteśmy prowadzeni do wzniesienia swojej duszy ku Stwórcy – Temu, dzięki któremu wszystko, co nas otacza, jest piękne. Nasze myśli mogą jedynie próbować powędrować w stronę nieopisanego piękna, którym będziemy się cieszyć w Niebie. Przedsmak tego piękna ofiarowują nam najwybitniejsi artyści renesansu i baroku, współtwórcy piękna watykańskiej bazyliki. Takie piękno można odkryć nie tylko w dziełach sztuki, ale także w liturgii. Przykładem są uroczystości Triduum Paschalnego, podczas których wierni doświadczają głębi misterium zbawienia. Wiele osób wspomina, że śpiewy, modlitwy i symbolika ognia czy wody wprowadzają ich w poczucie Bożej obecności, które trudno wyrazić słowami. W podobny sposób rodzina odwiedzająca Bazylikę św. Piotra może być zachwycona jej architekturą, ale dopiero zrozumienie symboliki dzieł, takich jak baldachim Berniniego, pozwala im dostrzec głębsze przesłanie wiary.

Większość podziwiających bazylikę wpatruje się z uzasadnionym zachwytem w konfesję św. Piotra – potężny baldachim wykonany z brązu, górujący nad ołtarzem, pod którym znajduje się grób Apostoła. Błędnie jednak większość odwiedzających twierdzi, że to właśnie miejsce jest ołtarzem głównym bazyliki. Otóż nie! Ołtarz główny Bazyliki św. Piotra znajduje się za baldachimem Berniniego. Ten sam artysta stworzył w bazylice ołtarz główny, który nie tylko swoją wielkością i finezją przypomina o niezwykłości sprawowanej na nim Eucharystii, ale ukazuje również kluczowe przesłanie dla wszystkich odwiedzających: pielgrzymów, turystów, a także dla następców apostołów z Ojcem Świętym na czele.

Ołtarz w apsydzie bazyliki składa się z trzech części. Na samej górze dostrzegamy doskonale znaną – choć najczęściej jedynie fragmentarycznie – postać Ducha Świętego, która z rozświetlonego słońcem witraża zstępuje na stojących poniżej. Okno witrażowe jest znakiem otwartego Nieba, okalanego niezliczoną liczbą aniołów. Z ziemi jakby wyrasta sam ołtarz, przy którym sprawowano Eucharystię – nieco zmodyfikowany po reformach Soboru Watykańskiego II. Między ołtarzem a glorią z Duchem Świętym znajduje się zasadnicza część ołtarza, która stanowi klucz do zrozumienia teologicznego przesłania, jakie Bernini chciał przekazać.

Monumentalne figury odlane z brązu przedstawiają czterech wielkich doktorów Kościoła, twórców teologicznej myśli Zachodu i Wschodu: św. Ambrożego, św. Augustyna, św. Jana Chryzostoma i św. Atanazego. Monumenty, z charakterystyczną dla baroku lekkością i finezją, podtrzymują wielki, zawieszony między niebem a ziemią tron – katedrę, symbol władzy przepowiadania, tłumaczenia i wykładania prawd wiary i doktryny. Sam tron stanowi relikwiarz, gdyż w jego wnętrzu znajduje się drewniane krzesło, które już od czasów wczesnego średniowiecza czczone jest jako to, z którego św. Piotr głosił swoje nauki.

Ołtarz Berniniego, główny ołtarz bazyliki, jest jasnym i czytelnym przesłaniem kierowanym do modlących się w bazylice, jak również do odwiedzających ją. Autorytet nauczania Kościoła pochodzi z natchnienia Ducha Świętego i oparty jest na fundamencie tradycji poprzednich pokoleń. Papieże, biskupi i kapłani, którzy przez setki lat spoglądali i nadal spoglądają na watykański ołtarz, stają przed pytaniem o odpowiedzialność za głoszone przez siebie słowa.

Dzisiejsze święto skłania nas do refleksji nad zagadnieniem autorytetu jako takiego, a także nad autorytetem Kościoła, papieża, biskupów i kapłanów. Jaki jest mój stosunek do nich?

W Ewangelii usłyszeliśmy dziś wyznanie Piotra: „Ty jesteś Mesjasz”, oraz deklarację Jezusa: „Ty jesteś skałą, na której zbuduję mój Kościół”. Jak bardzo wierzę w te słowa Jezusa? Na ile w moim codziennym postępowaniu Jezus faktycznie determinuje moje wybory? Te pytania są szczególnie ważne w codziennych sytuacjach. Czy w miejscu pracy zachowuję się uczciwie, nawet gdy nikt nie patrzy? Czy jestem gotów pomagać innym, rezygnując z własnej wygody? Młodzi ludzie stają przed podobnymi dylematami, np. wybierając, czy zaangażować się w życie wspólnoty parafialnej, czy pójść za bardziej popularnymi wartościami promowanymi przez świat. A na ile jestem osobą przyjmującą i szanującą autorytet apostołów, w tym Piotra? Łatwo ulec emocjom, teoriom czy różnym prądom ideowym, tak samo jak wchodząc do Piotrowej bazyliki, łatwo skupić się na pięknie, złocie i wielkości, nie dostrzegając głębi przesłania wielu, z pozoru nieistotnych elementów w niej zawartych. Kościół zdawał sobie z tego sprawę, jak również z trudności wypływających z konieczności przyjęcia nauczania papieży. To dlatego Piotrowe „krzesło” przetrwało do dziś, a Bernini zaprojektował ołtarz bazyliki właśnie tak, aby podkreślał ten autorytet.

Jezus dziś wskazuje nam na to. Nie chodzi o ślepe i bezwzględne posłuszeństwo, ale o otwartość na Boży zamysł w moim życiu. Ile razy bezrefleksyjnie powtarzałem oskarżenia, drwiny czy kalumnie o Kościele, papieżu, biskupach czy księżach? Czy moim dzieciom i wnukom ukazuję te postaci jako autorytety? Kim dla mnie jest Jezus, papież, biskup i Kościół jako taki? Módlmy się dziś o ducha posłuszeństwa i przyjęcia autorytetu papieża i biskupów, aby wyrazem naszej wiary i ufności stały się słowa Jezusa skierowane do Piotra: „Ty jesteś Piotr, czyli Opoka, i na tej opoce zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze Królestwa Niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie”.