Poniedziałek drugiego tygodnia Wielkiego Postu

Poniedziałek, 17 marca 2025 roku, II tydzień Wielkiego Postu, Rok C, I

Co oznacza być miłosiernym i dlaczego miłosierdzie jest jednym z najważniejszych przesłań nauki głoszonej przez Jezusa? Odpowiedź na te pytania możemy odnaleźć w dzisiejszej Ewangelii. Jest to fragment zaczerpnięty z Kazania na Górze, w którym Jezus uczy swoich słuchaczy, aby byli miłosierni, nieosądzający, wybaczający i hojni.

Tłem nauczania Jezusa jest postawa miłosierdzia, która obejmuje kilka kluczowych ludzkich zachowań. W dzisiejszym fragmencie Ewangelii Jezus tłumaczy, że bycie miłosiernym oznacza, po pierwsze, powstrzymywanie się od osądzania i potępiania innych. Po drugie, miłosierdzie to zdolność do przebaczania tym, którzy nas skrzywdzili. Po trzecie, to bezinteresowne czynienie dobra.

Pierwszym elementem miłosierdzia jest odrzucenie pochopnych osądów, co dla wielu osób może być trudne. W emocjach i złości łatwo wydać surowy wyrok czy opinię. Sam osąd nie jest jeszcze czymś złym – oznacza po prostu zajęcie stanowiska wobec danej sprawy w kategoriach „dobre – złe”, „właściwe – niewłaściwe”. Kluczowa jest jednak motywacja. Jeśli osądzam człowieka, aby go wyśmiać lub skompromitować, to w swoim postępowaniu odrzucam postawę miłosierdzia. Osądzając, powinienem kierować się przede wszystkim dobrem drugiego człowieka, pamiętając przy tym, że sam nie jestem doskonały.

Pewnego razu młody zakonnik popełnił poważny błąd. Starsi bracia zebrali wspólnotę, aby go osądzić, lecz nie mogli tego uczynić bez obecności opata. Posłali więc po niego. Opat wstał, wziął koszyk pełen dziur, napełnił go piaskiem i wyszedł, niosąc koszyk za sobą. Wzdłuż drogi, którą przemierzał, pozostawał piaskowy ślad. Starsi bracia zapytali go, co to ma znaczyć. A on odpowiedział: „Moje grzechy ciągną się zawsze za mną. Gdziekolwiek idę, zostawiam za sobą błędy, które czasem sprawiają, że nie dostrzegam samego siebie. A dzisiaj wy chcecie, abym sądził mojego brata?”. Słysząc to, starsi zawstydzili się, zaniechali osądzania brata i przeprosili go.

Drugim elementem miłosierdzia jest przebaczenie. Jezus mówi: „Przebaczcie, a będzie wam przebaczone” (Łk 6, 37). Te słowa odzwierciedlają złotą zasadę, która stanowi podstawę wielu tradycji religijnych i filozoficznych: „Czyń innym tak, jak chcesz, aby oni czynili tobie”. Jeśli chcemy, aby Bóg nam przebaczył, sami musimy przebaczać – działa tu zasada wzajemności.

Pewien mężczyzna, prowadząc ciężarówkę z nadmierną prędkością, spowodował tragiczny karambol. Wśród ofiar była młoda dziewczyna, a siedem innych osób zostało poważnie rannych. Kilka miesięcy po wypadku matka zmarłej dziewczyny wygłosiła poruszające oświadczenie, które wywołało łzy u wszystkich zgromadzonych na sali sądowej. Zwracając się do sprawcy, powiedziała: „Wierzę w głębi serca, że moja córka by ci wybaczyła. Ale jest różnica między wybaczeniem a zapomnieniem. Dzięki mojej wierze wiem, że muszę ci wybaczyć, jeśli chcę zobaczyć moją córkę, gdy mój czas się skończy. Więc wybaczam”.

Trzecim aspektem miłosierdzia, o którym mówi Jezus, jest dobroczynność, czyli pomaganie potrzebującym. „Dawajcie, a będzie wam dane” (Łk 6, 38) – to nie tylko dzielenie się tym, co nam zbywa, ale przede wszystkim zdolność wczuwania się w sytuację drugiej osoby. Umiejętność dawania oznacza także odczuwanie bólu innych jako własnego i czynienie wszystkiego, aby go zmniejszyć.

Miłosierdzie nie sprowadza się jedynie do bycia „dobrym człowiekiem” – jest miarą naszej autentyczności jako uczniów Jezusa. Nie jest to tylko propozycja, ale przede wszystkim nakaz. Jezus wyraźnie zaczyna swoje przemówienie od słowa „Bądźcie” (por. Łk 6, 36). Jako dzieci Boga mamy naśladować Go w przebaczeniu, dobroci i miłosierdziu. W tych postawach mamy być jak On. Święty Augustyn podsumował to słowami: „Czego chcesz od Pana? Miłosierdzia? Daj je, a będzie ci dane. Czego chcesz od Pana? Przebaczenia? Przebacz, a będzie ci przebaczone”.

Kazania-homilie: Poniedziałek drugiego tygodnia Wielkiego Postu

o. Marcin Zubik CSsR (05 marca 2012 roku, Rok B, II)

o. Marcin Zubik CSsR (25 lutego 2013 roku, Rok C, I)

o. Piotr Andrukiewicz CSsR (17 marca 2014 roku, Rok A, II)

o. Andrzej Makowski CSsR (02 marca 2015 roku, Rok B, I)

o. Mariusz Mazurkiewicz CSsR (22 lutego 2016 roku, Rok C, II – Święto katedry św. Piotra Apostoła)

o. Ryszard Bożek CSsR (13 marca 2017 roku, Rok A, I)

o. Andrzej Kiełbasa CSsR (26 lutego 2018 roku, Rok B, II)

o. Marian Krakowski CSsR (18 marca 2019 roku, Rok C, I)

o. Łukasz Baran CSsR (09 marca 2020 roku, Rok A, II)

o. Paweł Drobot CSsR (01 marca 2021 roku, Rok B, I)

o. Edmund Kowalski CSsR (14 marca 2022 roku, Rok C, II)