Poniedziałek, 06 maja 2019 roku, III tydzień Wielkanocny, Rok C, I

 

 

 

 

 

 

CZYTANIA

 

 

 

Dzisiaj czcimy wspólnie Świętych Apostołów Filipa i Jakuba Młodszego. Bezpośrednim powodem ustanowienia ich wspólnego święta było umieszczenie ich relikwii w jednym miejscu – w Bazylice Dwunastu Świętych Apostołów w Rzymie (Basilica dei Santi XII Apostoli). W świątyni, którą od 1463 r. opiekują się ojcowie franciszkanie, przechowywane są relikwie apostołów Filipa i Jakuba Młodszego oraz szczątki męczenników z katakumb przy Via Latina. Wśród malowideł szczególną uwagę zwraca jedna z największych w Rzymie nastawa ołtarzowa, przedstawiająca męczeństwo świętych Filipa i Jakuba Młodszego, a także fresk Triumf zakonu św. Franciszka. Podczas starożytnej liturgii stacyjnej z okazji Wielkiego Postu w tym kościele odbywał się obrzęd publicznej akceptacji kandydatów na duchownych, którzy następnego dnia w bazylice watykańskiej mieli przyjąć święcenia kapłańskie.

 

 

Filipie, tak długo jestem z wami, a jeszcze Mnie nie poznałeś? Kto Mnie zobaczył, zobaczył także i Ojca... (J 14, 9). Filip pochodził z Betsaidy, z miasta Andrzeja i Piotra, nad Jeziorem Galilejskim. Początkowo był uczniem Jana Chrzciciela. Powołany przez Jezusa został jednym z dwunastu Jego uczniów. O powołaniu Filipa na apostoła upewniają nas także trzy wykazy apostołów, jakie nam pozostawiły Ewangelie (Mt 10, 3; Mk 3, 18; Łk 6, 14), gdzie Filip jest zawsze wymieniany na piątym miejscu. Filip jest czynnym świadkiem cudownego nakarmienia rzeszy przez Pana Jezusa.

Filip musiał się cieszyć specjalnym zaufaniem Mistrza z Nazaretu, skoro poganie proszą go, aby im dopomógł w skontaktowaniu się z Nim. Niektórzy Grecy... przystąpili do Filipa, pochodzącego z Betsaidy Galilejskiej, i prosili go, mówiąc: «Panie, chcemy ujrzeć Jezusa» (J 12, 21). W czasie ostatniej wieczerzy Filip prosi Jezusa, aby pokazał apostołom swojego niebieskiego Ojca: Rzekł do Niego Filip: «Panie, pokaż nam Ojca, a to nam wystarczy». Odpowiedział mu Jezus: «Filipie, tak długo jestem z wami, a jeszcze Mnie nie poznałeś? Kto Mnie zobaczył, zobaczył także Ojca» (J 14, 8-9).

Według tradycji św. Filip miał apostołować nie tylko w Grecji, ale również w Scytii, a więc w okolicach Donu i Dniepru. Byłby to więc pierwszy apostoł Słowian. Potem miał przenieść się do Frygii (Mała Azja) i w jej stolicy, Hierapolis, za panowania Domicjana (81-96) ponieść męczeńską śmierć przez ukrzyżowanie, a potem ukamienowanie. Według świadectw greckich wraz ze św. Filipem miała być pochowana w Hierapolis również jego siostra Marianna i dwie córki apostoła.

 

Potem ukazał się Jakubowi, później wszystkim apostołom... (1 Kor 15, 7). Św. Jakub, zwany Młodszym lub Mniejszym (dla odróżnienia od drugiego apostoła Jakuba, zwanego także Starszym, bratem rodzonym św. Jana, apostoła i ewangelisty), był synem Kleofasa i Marii (Mk 15, 40), rodzonym bratem św. Judy Tadeusza, krewnym Jezusa. Pochodził z Nazaretu. Jego matka miała na imię Maria i była spokrewniona ze św. Józefem, a jego ojcem był Alfeusz, zwany również Kleofasem (Mk 3, 18; Łk 6, 15; Mt 10, 3; J 19, 25). Jakub był rodzonym bratem św. Judy Tadeusza. Pisze o tym wyraźnie w swoim Liście: Juda, sługa Jezusa Chrystusa, brat zaś Jakuba (Jud 1). Jakub Młodszy i św. Juda mieli jeszcze jednego brata, Józefa. Były tam również niewiasty, które przypatrywały się z daleka, między nimi Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba Mniejszego i Józefa (Mk 15, 40).

Po zmartwychwstaniu Jezusa św. Jakub Młodszy wyróżniał się wśród apostołów jako przewodniczący gminy chrześcijańskiej w Jerozolimie. Kiedy św. Piotr został cudownie uwolniony przez anioła z więzienia, nakazał oznajmić to Jakubowi (Dz 12, 17). Na tzw. soborze jerozolimskim (apostolskim, ok. 50 r.) św. Jakub, zaraz po Piotrze, zabrał głos i wpłynął na podjęcie kolegialnej decyzji, aby św. Paweł i jego współtowarzysze mogli autorytatywnie pełnić swoją misję ewangelizacyjną wśród pogan, bez narzucania im wszystkich przepisów prawa Mojżeszowego (Dz 15, 13-21). Gdy św. Paweł po raz ostatni na Zielone Święta przybył do Jerozolimy (rok 57), św. Jakub przyjął go życzliwie (Dz 21, 17-26) i wyraził radość z jego sukcesów. Św. Jakub Młodszy zostawił list skierowany do wiernych Kościoła narodowości żydowskiej: Jakub, sługa Boga i Pana Jezusa Chrystusa, śle pozdrowienie dwunastu pokoleniom w rozproszeniu (Jk 1, 1-2). Napisał go w latach 45-49. List ten był pisany pięknym językiem greckim i dotyczył bardzo konkretnych przejawów życia z wiary.

Św. Jakub już za życia doznawał wielkiej czci i to nie tylko wśród wyznawców Chrystusa, ale również wśród Żydów. Józef Flawiusz (37-94) przytacza znamienny fakt: nowo wybrany arcykapłan Ananiasz lub Annasz Młodszy (syn Annasza, opisanego w Ewangeliach), wykorzystał brak rzymskiego namiestnika i bezprawnie „zwołał Sanhedryn i stawił przed sądem Jakuba, brata (tzw. brata Pańskiego) Jezusa Chrystusa, oraz kilku innych. Oskarżył ich o naruszenie Prawa i skazał na ukamienowanie” („Dawne dzieje Izraela”, XX,9,1). Nowy namiestnik Judei Albinus napisał ostry list do Annasza Młodszego, z kolei król Herod Agryppa II pozbawił go urzędu arcykapłana, zaledwie po trzech miesiącach sprawowania swojej funkcji, w roku 62, w tym samym roku, w którym ukamienowano św. Jakuba Młodszego (Sprawiedliwego) w Jerozolimie. W 68 r. został zamordowany podstępny i zbrodniczy arcykapłan Annasz Młodszy, podczas heroicznego powstania Żydów przeciwko panowaniu rzymskiemu w Judei (tzw. wojna żydowska, 66-73).

 

Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu! (Mk 16, 15). Obydwaj, Filip i Jakub, zostali wybrani i powołani przez Jezusa Chrystusa do głoszenia Ewangelii ludziom odmiennych kultur (cały świat) i różnych wrażliwości duchowo-religijnych (wszelkie stworzenie). Czynili to słowem, swoim odważnym i świętym życiem oraz przypieczętowali swoje dzieło apostolsko-misyjne męczeńską śmiercią.

 

Czego chcą nas dzisiaj nauczyć Święci Apostołowie Filip i Jakub?

 

Św. Filip zwraca się do nas w dwóch słowach, zakładających osobiste zaangażowanie: Chodź i zobacz. W tej lakonicznej odpowiedzi na sceptyczną wypowiedź Natanaela: Czy może być co dobrego z Nazaretu?, św. Filip ujawnia cechy prawdziwego świadka – drogowskazu. On nie zadowala się podaniem suchej i czysto teoretycznej wiadomości, lecz zwraca się bezpośrednio do swojego, sceptycznie nastawionego rozmówcy, sugerując mu, by osobiście przekonał się o tym, co zostało mu przekazane. Tych samych dwóch słów używa Jezus, gdy dwaj uczniowie Jana Chrzciciela zbliżają się do Niego, by zapytać, gdzie mieszka. Jezus odpowiada: Chodźcie, a zobaczycie (J 1, 39). Apostoł Filip mobilizuje nas, byśmy poznali Jezusa z bliska, twarzą w twarz. Istotnie, przyjaźń, prawdziwe poznanie drugiego człowieka, a zwłaszcza miłość, wymagają przebywania razem i w bliskości, co więcej, po części z niej się rodzą, w niej wzrastają i dojrzewają.

 

Jezus wybiera „Dwunastu” przede wszystkim w tym celu, aby Mu towarzyszyli... (Mk 3, 14), to znaczy, aby dzielili z Nim życie i uczyli się bezpośrednio od Niego kim On jest naprawdę (Pawłowe nauczyć się Chrystusa – Ef 4,20). Tylko w ten sposób apostołowie, uczestnicząc w życiu Jezusa Chrystusa, mogli Go poznać, pokochać, a następnie głosić Jego Ewangelię. Bliskość, zażyłość i bycie z Jezusem pozwalają nam odkryć prawdziwą tożsamość Jezusa – Syna Bożego i Syna Maryi, oraz uczyć się Go poprzez słuchanie, dawanie odpowiedzi i komunię życia z Nim, dzień po dniu.

 

Św. Jakub Młodszy przyczynił się razem z Piotrem do zintegrowania oryginalnego wymiaru chrześcijaństwa z wymaganiami nienakładania na nawróconych pogan konieczności poddania się wszystkim przepisom Prawa Mojżeszowego (tzw. sobór jerozolimski). W ten sposób otrzymano dwa znaczące i uzupełniające się rozwiązania, ważne do dzisiaj w epoce inkulturacji: z jednej strony uznaje się ścisły związek, jaki łączy chrześcijaństwo z religią żydowską, jako swym żywym i ważnym na zawsze źródłem; z drugiej zaś pozwala się chrześcijanom pochodzenia pogańskiego na zachowanie własnej identyczności kulturowo-socjologicznej. W ten sposób zapoczątkowano praktykę wzajemnego poszanowania i uznania oraz dynamiczny i długotrwały proces wewnętrznego przekształcenia autentycznych wartości kulturowych przez ich integrację w chrześcijaństwie i zakorzenienie chrześcijaństwa w innych kulturach. W konsekwencji „List św. Jakuba” ukazuje nam chrześcijaństwo bardzo konkretne i praktyczne. Wiara musi realizować się w życiu, przede wszystkim w miłości bliźniego, szczególnie zaś w zaangażowaniu na rzecz ubogich. W tym kontekście trzeba czytać również słynne zdanie: Tak jak ciało bez ducha jest martwe, tak też jest martwa wiara bez uczynków (Jk 2, 26).

 

 

„List św. Jakuba” napomina nas również, abyśmy zdali się na Boga we wszystkim, co czynimy, powtarzając zawsze słowa: Jeżeli Pan zechce... (Jk 4, 15). Uczy nas w ten sposób, abyśmy nie ustawiali naszego życia w sposób automatyczny i interesowny, ale zostawili przestrzeń dla niepojętej woli Boga, który zna i pragnie rzeczywistego dobra dla każdego z nas.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Drukuj...

Profesor nadzwyczajny Istituto Superiore di Teologia Morale (antropologia filozoficzna
– specjalność bioetyka), Accademia Alfonsiana – Rzym